Σωστή επιλογή φυτών για το ενυδρείο
Η επιλογή του κατάλληλου φυτού για το ενυδρείο μας είναι μια σχετικά εύκολη υπόθεση αρκεί να προσέξουμε κάποιες παραμέτρους. Όταν αγοράζουμε φυτά από ένα κατάστημα θα πρέπει να εξετάζουμε προσεκτικά την κατάσταση και την υγεία του φυτού που θέλουμε να αγοράσουμε, αφού πρώτα έχουμε κάνει σωστή επιλογή των ειδών των φυτών που θα αγοράσουμε. Κάποιες φορές μπορεί να δούμε πως κάποιες οικογένειες φυτών είναι καλύτερα να τις αγοράζουμε από μια συγκεκριμένη εταιρεία ενώ κάποιες άλλες από άλλη εταιρεία μια και όλες οι εταιρείες μπορεί να μην παρέχουν την ίδια ποιότητα σε όλες τις οικογένειες φυτών που έχουν. Για να λάβουμε ένα όμορφο και αισθητικό αποτέλεσμα θα πρέπει να παρέχουμε στα φυτά μας την σωστή φροντίδα που χρειάζονται.
Τα μη υγιή φυτά παίρνουν πολύ περισσότερο χρόνο να εγκλιματιστούν στο ενυδρείο μας και πολλές φορές μπορεί να μην τα καταφέρουν και να μαραθούν ή να σαπίσουν μετά από κάποιες εβδομάδες αν δεν τους παρέχουμε πολύ καλή φροντίδα. Σε αντίθεση, ένα υγιές φυτό θα το δούμε να εγκλιματίζεται και να ευδοκιμεί γρήγορα, να μεγαλώνει και να βγάζει καινούργια φύλλα. Ακόμα και με την κατάλληλη φροντίδα, όλοι μας έχουμε δει, πως κάποια φυτά μπορεί να πηγαίνουν καλύτερα από κάποια άλλα στο ενυδρείο μας, ενώ κάποια άλλα μπορεί να μην μπορούν να “στεριώσουν” καν στο ενυδρείο μας. Σε αυτές τις περιπτώσεις και αφού είμαστε σίγουροι πως δεν φταίει η φροντίδα που τους παρέχουμε, μπορούμε να αφαιρούμε τα φυτά αυτά και να τα αντικαθιστούμε με άλλα παρόμοια από άλλες οικογένειες.
Αναγνωρίζοντας ένα υγιές φυτό
Για να ξεχωρίσουμε ένα υγιές φυτό όταν το αγοράζουμε αρκεί να εξετάσουμε τα φύλλα και τις ρίζες του. Ως επί το πλείστον θα πρέπει να προσέχουμε ώστε το φυτό να είναι σε καλή κατάσταση, να μην έχει τρύπες στα φύλλα του, να μην έχει καφέ ή κίτρινα στίγματα και να μην είναι διάφανα τα φύλλα του. Τυχόν τρύπες ή αποχρωματισμός στα φύλλα ενός φυτού είναι συνήθως ενδείξεις μη υγιούς φυτού ή πολύ ταλαιπωρημένου από την εισαγωγή του στο κατάστημα. Τυπικό παράδειγμα ταλαιπωρημένου φυτού από την μεταφορά, που παρατηρείται συχνά στις εισαγωγές των καταστημάτων είναι με τα φυτά της οικογένειας Vallisneria.
Πολλά φυτά που έχουν μίσχο συνήθως χάνουν τα φύλλα που βρίσκονται χαμηλά όταν δεν είναι σε καλή κατάσταση. Παρόλα αυτά αν δούμε ότι το φυτό έχει καλό (όχι σάπιο) και πλούσιο ρίζωμα τότε κατά πάσα πιθανότητα θα μπορέσει να εγκλιματιστεί και να μεγαλώσει στο ενυδρείο μας – θα του πάρει όμως λίγο περισσότερο χρόνο από ένα απολύτως υγιές φυτό. Κίτρινες περιοχές στα φύλλα των φυτών πολλές φορές είναι σημάδι έλλειψης σιδήρου, γεγονός που μπορεί να διορθωθεί εύκολα με τα κατάλληλα λιπάσματα και φροντίδα. Είναι όμως πολύ πιθανό τα φύλλα που έχουν πρόβλημα να πέσουν στην περίοδο εγκλιματισμού και μέχρι το φυτό να βγάλει καινούργια φύλλα. Γενικώς και για να μην γινόμαστε υπερβολικοί, το να αγοράσουμε ένα φυτό το οποίο έχει 1-2 φύλλα με τέτοια στίγματα ενώ κατά τα άλλα φαίνεται απολύτως υγιές είναι μια σωστή κίνηση αρκεί πριν το φυτέψουμε να κλαδέψουμε τα “προβληματικά” φύλλα του. Αξίζει να αναφερθεί πως υπάρχουν φυτά με τρύπες στα φύλλα τους το οποίο είναι απολύτως φυσιολογικό όπως το “Aponogeton madagascariensis“. Επίσης, υπάρχουν φυτά με καφέ φύλλα ή στίγματα γεγονός σύνηθες στην οικογένεια Echinodorus.
“Aponogeton madagascariensis”
“Echinodorus ozelot”
Ένα ακόμα σημείο που θα πρέπει να προσέχουμε όταν αγοράζουμε ένα φυτό είναι το ρίζωμά του. Το ρίζωμα είναι σημαντικό και ζωτικό σημείο για την περεταίρω ανάπτυξη ενός φυτού, αφού τα περισσότερα φυτά λαμβάνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται από το ρίζωμά τους. Για φυτά τα οποία βγάζουν και μεγαλώνουν ρίζωμα, θα πρέπει αυτό να είναι πλούσιο και υγιές και σε καμία περίπτωση σάπιο. Τέτοια φυτά συνήθως πωλούνται μέσα σε πλαστικά γλαστράκια και οι ρίζες τους βρίσκονται μέσα σε πετροβάμβακα. Τις περισσότερες φορές όταν το ρίζωμα του φυτού χαίρει άκρας υγείας θα δούμε πως έχει περάσει τον πετροβάμβακα και αναπτύσσεται και έξω από αυτόν (σε άλλη ενότητα μπορείτε να διαβάσετε πως φυτεύουμε τα φυτά που βρίσκονται σε τέτοια γλαστράκια).
Υπάρχουν όμως και φυτά τα οποία θα δούμε να μην έχουν μεγάλο ρίζωμα έως και καθόλου. Τέτοια φυτά παίρνουν τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται εξολοκλήρου από το νερό μέχρι να φυτευτούν στο ενυδρείο μας και συνήθως πωλούνται πιασμένα σε “ματσάκια”. Αυτά τα φυτά συχνά θα παρατηρήσουμε πως είναι κλαδέματα από μητρικά φυτά και τις περισσότερες φορές είναι δύσκολο να εγκλιματιστούν στο ενυδρείο μας. Θα πρέπει να τα χωρίζουμε από το “ματσάκι” στο οποίο είναι πιασμένα και να τα φυτεύουμε σε πλούσιο υπόστρωμα με σκοπό να βγάλουν ρίζωμα και να αναπτυχθούν.
Επιλογή φυτών για το ενυδρείο
Για να επιλέξουμε τα κατάλληλα φυτά για το ενυδρείο μας πρέπει να εξετάσουμε κάποιες παραμέτρους πριν τα αγοράσουμε ώστε να έχουμε το επιθυμητό αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα.
Η επιλογή των φυτών θα πρέπει να εξαρτάται καταρχάς από τις παραμέτρους του νερού που έχουμε στο ενυδρείο. Αν για παράδειγμα βάλουμε φυτά που χρειάζονται σκληρό νερό για να αναπτυχθούν σωστά σε ενυδρείο με άγριους δίσκους, όπου η σκληρότητα του νερού είναι συνήθως μηδενική, τότε τα φυτά αυτά ή δεν θα μπορέσουν να εγκλιματιστούν και θα μαραθούν, ή η ανάπτυξή τους θα είναι πάρα πολύ αργή και δεν θα πάρουμε ποτέ το βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα που θα θέλαμε να δούμε.
Πριν επιλέξουμε φυτά για το ενυδρείο θα πρέπει να δούμε ποια από αυτά που μας αρέσουν και θέλουμε να βάλουμε είναι γρήγορης ή αργής ανάπτυξης και το βασικότερο πόσο χρόνο χρειάζονται για να εγκλιματιστούν στο ενυδρείο μας. Φυτά γρήγορης ανάπτυξης όπως της οικογένειας Cabomba και Egeria εγκλιματίζονται γρήγορα και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορούν να απορροφήσουν πολλά από τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στο υπόστρωμα και στο νερό του ενυδρείου, προκαλώντας προβλήματα στον εγκλιματισμό άλλων φυτών τα οποία χρειάζονται περισσότερο χρόνο και μεγαλώνουν με πιο αργό ρυθμό. Γι’ αυτό το λόγο, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να φυτεύσουμε αρχικά τα φυτά που θέλουν περισσότερο χρόνο να προσαρμοστούν στο ενυδρείο μας και αφού εγκλιματιστούν και αρχίσουν να αναπτύσσονται επιτυχώς να βάλουμε τα φυτά γρήγορης ανάπτυξης. Συνήθως τα φυτά που απαιτούν περισσότερο χρόνο προσαρμογής είναι αυτά που βάζουμε στη μπροστά περιοχή του ενυδρείου όπως φυτά τύπου γκαζόν (π.χ. Glossostigma elatinoides, Hemianthus callitrichoides κ.α.).
Glossostigma elatinoides
Μια άλλη παράμετρος που θα πρέπει να δούμε πριν τοποθετήσουμε φυτά στο ενυδρείο είναι η σωστή επιλογή τους αναλόγως με το πόσο ψηλά γίνονται σε πλήρη ανάπτυξη ώστε να τα τοποθετήσουμε στη σωστή περιοχή στο ενυδρείο. Φανταστείτε το αισθητικό αποτέλεσμα αν βάλουμε στο μπροστά μέρος ενός ενυδρείου ένα φυτό που μεγαλώνει γρήγορα και φτάνει σε ύψος τα 50 εκατοστά και πιο πίσω ένα άλλο με μέγιστο ύψος 5-10 εκατοστά. Ένα λάθος που έχουμε κάνει όλοι μας είναι να πηγαίνουμε σε ένα μαγαζί και να αγοράζουμε ένα φυτό που μας αρέσει και το οποίο δεν είναι ακόμα σε πλήρη ανάπτυξη, να το βάζουμε σε κάποιο σημείο του ενυδρείου μας και μετά από 1-2 μήνες να βλέπουμε πως το φυτό αυτό έπρεπε να μπει σε πιο πίσω περιοχή γιατί γίνεται μεγάλο σε ύψος.
Όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα θα μας δώσει η επιλογή φυτών με διαφορετικά χρώματα αλλά και σχήματα φύλλων για το ενυδρείο μας. Μια συνήθης επιλογή είναι να βάζουμε 1-2 είδη φυτών στο μπροστά μέρος του ενυδρείου και πολλά διαφορετικά στο μέσον και πίσω μέρος του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως φυτά με έντονο κόκκινο χρώμα στα φύλλα τους χρειάζονται τις περισσότερες φορές πολύ υψηλότερο φωτισμό απ’ ότι τα φυτά με πράσινο χρώμα. Οπότε θα πρέπει να προσέχουμε ώστε η θέση τους στο ενυδρείο να είναι τέτοια που να μην επηρεάζεται από σκιές που μπορεί να προκαλούν ψηλότερα φυτά. Επίσης, η θέση που θα τοποθετήσουμε κάποια φυτά στο ενυδρείο εξαρτάται και από τη ροή του νερού στο χώρο. Κάποια φυτά προτιμούν χαμηλή ροή γιατί τα φύλλα τους είναι πιο ευπαθή και εύθραυστα και άλλα υψηλή.
Ένας ακόμα παράγοντας είναι οι κλιματικές συνθήκες που ευδοκιμούν τα φυτά. Δεν θα πρέπει να μπερδεύουμε φυτά που προτιμούν κρύα νερά (θερμοκρασίας <23 οC) με φυτά που ευδοκιμούν σε ζεστά νερά (θερμοκρασίας >25 οC). Το ίδιο ισχύει για φυτά που προτιμούν νερά με μεγάλη σκληρότητα και φυτά που προτιμούν χαμηλή σκληρότητα. Αξίζει να σημειωθεί πως το πιο φυσικό αποτέλεσμα φύτευσης φυτών σε ένα ενυδρείο το έχουμε αν επιλέξουμε να φτιάξουμε ένα βιοτοπικό ενυδρείο, όπου τα φυτά που θα χρησιμοποιήσουμε είναι αυτά από τον ίδιο βιότοπο όπως ακριβώς συμβαίνει και στη φύση.
Συνοψίζοντας να πούμε πως πολλές φορές θα έχουμε ακούσει κάποια φυτά να χαρακτηρίζονται ως εύκολα ή δύσκολα. Η δυσκολία έγγειται στο γεγονός ότι τα φυτά αυτά είναι πιο απαιτητικά από κάποια άλλα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα φυτό χαρακτηρίζεται ως δύσκολο όταν συντρέχουν ένας ή περισσότεροι από τους προαναφερθέντες παράγοντες όπως ο αργός χρόνος εγκλιματισμού του στο ενυδρείου, οι υψηλές απαιτήσεις του για φως, η επιθυμητή ροή νερού στην περιοχή φύτευσής του και οι απαιτήσεις του φυτού σε πλούσια θρεπτικά συστατικά.
Παρακάτω μπορείται να δείτε κάποια φυτά όπως αυτά ταξινομούνται αναλόγως με το ύψος τους και τη θέση τους στο ενυδρείο (μπροστά, μέση, πίσω περιοχή). Κάποια από τα φυτά στις παρακάτω λίστες είναι κατάλληλα για φύτευση σε περισσότερες από μία περιοχές του ενυδρείου, γι’ αυτό και αναγράφονται δύο φορές. Αυτό έχει να κάνει με τον τρόπο που τα κλαδεύουμε και με την ποσότητα θρεπτικών συστατικών που υπάρχει στο υπόστρωμα και στο νερό του ενυδρείου. Η λίστα με τα φυτά αυτά είναι από το βιβλίο “Encyclopedia of Aquarium Plants” του Peter Hiscock.
Alternanthera reineckii | Echinodorus macrophyllus | Ludwigia glandulosa |
Ammania gracillis | Echinodorus major | Ludwigia repens |
Anubias barteri var. barteri | Echinodorus osiris | Ludwigia palustris |
Anubias congensis | Echinodorus parviflorus | Microsorum pteropus |
Aponogeton ulvaceus | Echinodorus uruguayensis | Myriophyllum aquaticum |
Bacopa caroliniana | Egeria densa | Myriophyllum hippuroides |
Barclaya longifolia | Eichornia azurea | Myriophyllum scabratum |
Blyxa echinosperma | Eichornia diversifolia | Myriophyllum tuberculatum |
Bolbitis heudelotii | Elodea canadensis | Najas indica |
Cabomba aquatica | Eusteralis stellata | Nesaea crassicaulis |
Cabomba caroliniana | Gymnocoronis spilanthoides | Nuphar japonica |
Cabomba piauhyensis | Heteranthera zosterifolia | Nymphaea lotus |
Ceratophyllum demersum | Hydrophila corymbosa | Nymphaea lotus var. rubra |
Ceratophyllum submersum | Hydrophila corymbosa 'Crispa' | Potamogeton crispus |
Ceratopteris cornuta | Hydrophila corymbosa 'Glabra' | Potamogeton gayii |
Crinum natans | Hydrophila corymbosa 'Gracilis' | Rotala macrandra |
Crinum thaianum | Hydrophila corymbosa 'Strigosa' | Rotala rotundifolia |
Cryptocoryne balansae | Hydrophila difformis | Rotala wallichii |
Cryptocoryne undulata | Hydrophila guianensis | Sagittaria subulata |
Cryptocoryne wendtii | Hydrophila stricta | Shinnersia rivularis |
Echinodorus amazonicus | Limnophila aquatica | Spathiphyllum wallisii |
Echinodorus bleheri | Limnophila indica | Vallisneria americana |
Echinodorus cordifolius | Limnophila sessiliflora | Vallisneria asiatica |
Echinodorus grandiflorus | Ludwigia arcuata | Vallisneria gigantea |
Echinodorus horemanii | Ludwigia brevipes | Vallisneria spiralis |
Φυτά για την μέση περιοχή του ενυδρείου (Midground plants)
Alternanthera reineckii | Cryptocoryne undulata | Limnophila sessiliflora |
Ammania gracillis | Cryptocoryne walkeri | Lobelia cardinalis |
Anubias angustifolia 'Afzelii' | Cryptocoryne wendtii | Ludwigia arcuata |
Anubias barteri var. barteri | Didiplis diandra | Ludwigia brevipes |
Anubias gracilis | Echinodorus amazonicus | Ludwigia repens |
Anubias lanceolata | Echinodorus cordifolius | Ludwigia palustris |
Aponogeton boivinianus | Echinodorus horemanii | Lysimachia nummularia |
Aponogeton crispus | Echinodorus opacus | Microsorum pteropus |
Aponogeton elongatus | Echinodorus osiris | Myriophyllum aquaticum |
Aponogeton madagascariensis | Echinodorus parviflorus | Myriophyllum hippuroides |
Aponogeton ulvaceus | Echinodorus quadricostatus var. xinguensis | Myriophyllum scabratum |
Aponogeton undulatus | Echinodorus uruguayensis | Myriophyllum tuberculatum |
Bacopa caroliniana | Egeria densa | Najas indica |
Bacopa monnieri | Eichornia azurea | Nuphar japonica |
Bacopa rotundifolia | Eleocharis acicularis | Nymphaea lotus |
Barclaya longifolia | Eleocharis parvula | Nymphaea lotus var. rubra |
Blyxa echinosperma | Eleocharis vivipara | Nymphaea stellata |
Blyxa japonica | Eusteralis stellata | Nymphoides aquatica |
Bolbitis heudelotii | Gymnocoronis spilanthoides | Potamogeton crispus |
Cardamine lyrata | Hemianthus micranthemoides | Potamogeton gayii |
Ceratophyllum demersum | Heteranthera zosterifolia | Potamogeton mascarensis |
Ceratophyllum submersum | Hydrocotyle leucocephala | Rotala macrandra |
Cryptocoryne affinis | Hydrocotyle sibthorpioides | Rotala rotundifolia |
Cryptocoryne albida | Hydrocotyle verticillata | Rotala wallichii |
Cryptocorine balansae | Hydrophila corymbosa | Sagittaria platyphylla |
Cryptocoryne beckettii | Hydrophila corymbosa 'Glabra' | Sagittaria subulata |
Cryptocoryne ciliata | Hydrophila corymbosa 'Strigosa' | Saurus cernuus |
Cryptocoryne cordata | Hydrophila guianensis | Shinnersia rivularis |
Cryptocoryne lutea | Hydrophila stricta | Spathiphyllum wallisii |
Cryptocoryne moehlmannii | Lagarosiphon major | Vallisneria americana |
Cryptocoryne pontederiifolia | Limnophila indica | Vallisneria tortifolia |
Φυτά για την εμπρός περιοχή του ενυδρείου (Foreground plants)
Anubias angustifolia 'Afzelii' | Cryptocoryne moehlmannii | Heteranthera zosterifolia |
Anubias barteri var. nana | Cryptocoryne pontederiifolia | Hydrocotyle leucocephala |
Anubias gracilis | Cryptocoryne siamensis | Hydrocotyle sibthorpioides |
Anubias lanceolata | Cryptocoryne undulata | Hydrocotyle verticillata |
Aponogeton crispus | Cryptocoryne walkeri | Lagarosiphon major |
Aponogeton madagascariensis | Cryptocoryne willisii | Lilaeopsis novae-zelandiae |
Aponogeton undulatus | Didiplis diandra | Lilaeopsis brasiliensis |
Bacopa monnieri | Echinodorus boliviatus | Lobelia cardinalis |
Bacopa rotundifolia | Echinodorus opacus | Lysimachia nummularia |
Blyxa japonica | Echinodorus quadricostatus var. xinguensis | Marsilea hirsuta |
Bolbitis heudelotii | Echinodorus tenellus | Micranthemum umbrosum |
Cardamine lyrata | Eleocharis acicularis | Nymphoides aquatica |
Cryptocoryne albida | Eleocharis parvula | Potamogeton mascarensis |
Cryptocoryne affinis | Eleocharis vivipara | Sagittaria platyphylla |
Cryptocorine balansae | Eusteralis stellata | Sagittaria pusilla |
Cryptocoryne beckettii | Fontinallis antipyretica | Samolus valerandi |
Cryptocoryne ciliata | Glossostigma elatinoides | Saurus cernuus |
Cryptocoryne cordata | Hemianthus micranthemoides | Vallisneria tortifolia |
Cryptocoryne lutea | Hemianthus callitrichoides | Vallisneria dubyana |
Επιπλέοντα φυτά (Floating plants)
Azolla caroliniana | Lemna minor | Pistia stratiotes |
Azola filculoides | Lemna trisulca | Riccia fluitans |
Ceratophyllum demersum | Limnobium laevigatum | Salvinia auriculata |
Ceratophyllum submersum | Ludwigia helminthorrhiza | Salvinia oblongifolia |
Ceratopteris cornuta | Micrantemum umbrosum | Salvinia minima |
Eichornia crassipes | Najas indica | Salvinia natans |
Hydrocotyle leucocephala | Nymphoides aquatica | Trapa natans |
Βιβλιογραφία
– Encyclopedia of Aquarium Plants by Peter Hiscock